ARAPÇA MEHELME SÖZLÜK

Arapça - Mahalmi Sözlük
ÖNSÖZ: Mhalmice, özellikle Aramice dili ile olan yakınlığı sebebiyle en eski dillerdendir. Bu yönüyle dilbilimciler için mükemmel bir çalışma sahasıdır. Malesef çeşitli sebeplerden dolayı bugün yok olmaya yüz tutmuştur. Bilhassa yazılı olarak öğretilme imkânının olmayışı, sadece ana- babadan sözlü olarak aktarılması; bazı sözcüklerin unutulmasına, kendini yenileme imkânının oluşamamasına, baskın kültürün dili olan Türkçeden hali ile etkilenerek aslının bozulmasına sebep olmuştur. Sonuç itibariyle özellikle yeni nesil bu dili hakkıyla öğrenememiş, kullanamamıştır.


İşte sırf bu sebeple özellikle yeni nesile öğretme amaçlı olarak bu sözlük hazırlanmıştır. Tabii ki bu dil kurtarılacaksa günlük hayatta kullanılması zorunludur. Bilhassa anne ve babalara büyük görev düşmektedir.
Mhalmice tam Arapçabir dil değildir. Ancak Arapçanın bir lehçesi sayılabilir. Arapçada kullanılmayan birçok ses içermektedir. Bundan dolayı kelimeleri yazarken Arapça harflerin kullanılmasında dahi eksiklikler oluşturacaktı. Biz kelimeleri yazarken bundan dolayı ve kullanım rahatlığı olsun diye Latin harflerini kullandık.


Mhalmicenin tam kurallı bir dil olmayışı ya da kurallarının bilinememesi Türkçe, Arapça, Süryanice, Kürtçe dillerinden etkilenmesi, bu dillerden kelimeler almasından dolayı bu dil birçok ses içermektedir. Bundan dolayı Latin harfleriyle yazımı da oldukça zor, hatta imkânsız olmuştur. Yazarken bu imkânsızlığı kısmen azaltmak amacıyla bazı işaretler konulmuştur. Bazı seslerin maalesef ne Arapça ne Türkçede karşılığı yoktur. Ayrıca girişten de anlaşılacağı üzere bu bir sözlük denemesidir. İleride profesyonelce ele alınıp geliştirilmesi temennimizdir.
Sözcükleri yazarken fiillerin yazımı oldukça sorun olmuştur. Mhalmicede kelimenin kökünü bulmak zor olduğu ve de kökü diye bulunan sözcük anlamsız olacağından biz de en uygun olarak bazı fiilleri üçüncü tekil şahısın emir kipinde, sadece müzekker (erkek) çekimli yazdık. Bu yüzden hatalı bir yazım varsa eksikliklerin hoş karşılanmasını temenni ederiz. Biraz faydalı olmuşsak mutluluk duyarız.

A B C Ç D E Ê F F G ‘ Ğ H Ĥ X I İ J Q K L M N O P R S Ŝ Ş T U V Y Z Ž

SÖZLÜKTE GEÇEN BAZI HARFLERİN KARŞILIĞI OLAN SESLER VE MAHREÇLERİ (ÇIKIŞ YERLERİ)

( Ê - ê ) = Bu sesin Türkçede karşılığı olmadığı için bu işareti uygun gördük. Bu ses Türkçe ve Arapçadaki e’ den biraz farklıdır. E ile ı arasında, hafif y ‘ye yakın bir sestir. Söylenirken ağız daha dar açılır, dişler hafif birleştirilir. Dil, ön alt dişlere dokundurularak boğazdan e ile ı arasında ses oluşturulur. Mhalmicede çok kullanılan bir sestir.

( I - ı ) = Bu Türkçedeki ‘ı’ sesinden biraz farklıdır. Söyleyişi daha yuvarlaktır. Okunurken buna dikkat edilmesi sözcüklerin okunuşunu daha doğru kılacaktır.

(‘ ) = Arapçadaki AYN olarak kullanılmıştır. Boğazdan oluşturulan bir sestir. Türkçede bu ses olmadığı için (‘) = kesme işareti ayn olarak kullanılmıştır.

( F- f ) = Arapça ve Türkçede karşılığı olmayan bu sesin mahreci üst dişler alt dudağa bastırılarak uzunca üfleyerek peltek bir f sesi çıkarılır. Nadiren kullanılan bu ses için altı çizili (f) işareti kullanılmıştır.

( Ĥ - ĥ ) = Ha Arapçanın altıncı sesidir. Boğaz tamamen açıkken ses telleri sıkıştırılarak boğazı biraz sıkmak suretiyle gırtlaktan çıkarılır. Kalın bir sestir. Yorgunken nefes nefese kaldığımızda çıkan kalın H sesidir. Üstü çizili (ĥ) işareti ile gösterilmiştir.

(X- x ) = Ha/Hı Arapçanın yedinci sesidir. X şeklinde yazılarak gösterilmiştir. Boğazı hırıldatmak suretiyle çıkarılan bir sestir. Kalın bir sestir. Bu ses çıkarılırken de gırtlak hafifçe oynar ve yukarı doğru hareket eder. Türkçede olmayan bir sestir. (ĥ) ile karıştırılmamalıdır, zira ikisi tamamen farklı seslerdir.

( Ŝ - ŝ ) = Se Arapçanın dördüncü sesi (peltek se) dir. Bu harfi göstermek için şapkalı (ŝ) kullanılmıştır.

( Q - q ) = Kaf Arapçanın yirminci sesi olan kaf harfidir. Kalın bir sestir. Ke harfinden ayırmak için ‘Q- q’ şeklinde yazılmıştır.

( Ž - ž ) = Zel Arapçanın dokuzuncu sesi olan peltek Ze’dir. Üstü çizili olarak ( ž ) ifade edilmişti