Muhtarlık seçimi, köylüler için “berberiyê” demektir. Berberiyê, köy içinde oluşan gruplaşmalar arası inatlaşma ve rekabettir. Öyle bir rekabettir ki sonunda ölüm dahi olabilmektedir. Eskiden, maalesef bu nedenle birçok ölüm yaşanmıştır. Hamdolsun artık eskisi kadar kötü durumlar yaşanmamaktadır. Ama inatlaşma devam etmektedir. İnatlaşmanın sebebi çoktur. Çekememezlik, kıskançlık, haset, sevilmeyen birinin karşısında yer alma isteği…
Berberiyênin dayandığı temeller çok eskidir. Bu temel, “Halil Begi - İsa Begi” geleneğiydi. Bu “Halil Begi - İsa Begi” geleneği tüm çevre yaygındı. Arap ya da Kürt köylerinde fark etmezdi. Bu tarafgirlik soyla gelen bir durumdu. Bunu değiştirmek mümkün değildi. Bir çeşit kast sınıfı gibiydi. Gibiydi diyoruz çünkü yaygın etkisini kaybetmiştir. O kadar saplantıları vardı ki birbirlerinden kız alınmaz-verilmezdi. Bu tarafgirlik sadece köy içinde değildi. Gidilen herhangi bir köyde kendi taraftarlarına konuk olur, ağırlanırlardı. Kavgalarda başka köydeki taraftarlarından yardım istenirdi. Bu istek karşılıksız kalmazdı. Bununla ilgili anlatılan ibretlik olay vardır:
“Adamın biri, temmuz sıcağında bir yerden bir yere gidiyormuş. Adam çok susamış. Yakınından geçtiği bir köyün halkından bir kadının kuyudan su çektiğini görmüş. Kadında adamı görmüş. Adam, kadının Halil Begi olduğunu biliyor, kadının da adamın İsa Begi olduğunu biliyormuş. Adam çok susadığı için şansını denemek istemiş. Kadına selam verip, kendisi ve eşeği için su istemiş. Kadın su verme niyetinde olmadığı için, “Sen Halil Begi mi yoksa İsa Begi misin?” diye sormuş. Adam su içemeyeceğini anlayınca, kadına; “Ben - İsa Begi, eşeğimde Halil Begi’dir.” demiş. Kadın: “O zaman eşeğine su var ama sana su yok.” diye cevap vermiş.”
Haldeh’te son 40-50 yıldır bu “Halil Begi - İsa Begi” geleneği git gide etkisini yitirmiştir. Fakat muhtarlık “berberiyêsi” süre gelmiştir. Berberiyê o kadar etkin yaşanıyor ki çoğu kez kardeşlerin biri bir tarafta diğeri diğer tarafta yer alır. Bazen baba bir tarafta yer alırken oğul başka tarafta yer alabilmektedir. Sırf karşı tarafın başarısı olmasın diye köye getirilen hizmetler engellenmeye çalışıldığı da olmuştur. Hatta engellenmiştir. Allah insanımıza doğru düşünmeyi, doğru yolu bulmayı nasip etsin.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder