Kış Eğlencelerinden Mışreqê
Bugünler mışreqe günleridir. Yani güneşli kış günlerinde, rüzgar almayan bir yerde güneşlenme ve sohbet etme günleridir. Köy insanının işleri kışın genellikle olmaz. Olsa da pek zaman almaz. Her yaş gurubu toplanarak güneşli bir yer bulup cıfetê kurar. Cıfetê sohbet meclisidir. Yaşlıların cıfetêleri çok caziptir. Çünkü burada anlatılan olaylar ve hıkkoyeler bölge insanın kültürünün özünü oluşturur. Yaşlıların tartışmalarında kullandıkları dil mecaz anlatımlar ve deyimlerden oluşur. Ağır bir edebi dil vardır bu sohbetlerde. Tekerlemeler, maniler, türküler, atasözleri, benzetmeler yüzyıllarca toplum içinde söylenen dil öğeleridir.
Bazen yetmişlik ihtiyarlar gençlik günlerini anlatırken o günlere dönercesine eskiden oynadıkları oyunları oynamaya başlarlar. Bir anda gençlik heyecanları yaşlı bedenlerini canlandırır. Heyecanla oynanan oyun gençlerin ve çocukların dikkatini çeker. Ortam bir anda her yaştan insanla dolar. Lı’b rı’ê veya teyket denen taş bilye oyunu oynayan ihtiyar delikanlıların bu oyunda ne kadar hünerli oldukları görülünce gençler hem şaşırır hem de hayran olurlar.
Hele güneşlenme alanında yani mışreqêde yer bulamadığında; yer bulmayan birinin hasora (sıkıştırmaca) diye bağırıp sıra halinde dizilmişleri sıkıştırınca, herkes yerini sağlama almaya çalışır. Ama neticede biri bu baskıya dayanamayıp sıradan çıkınca yerini kaybetmiş olur. Yerinde kalanların kahkahaları ani ve kısa süren mücadelenin zaferidir. Böylece eğlence ile karışık bir yer değiştirme hareketi olmuş olur. Bu olay aynı saatte birkaç kez tekrarlanır. Yer bulamamış biri, güneşlenen birinin önünde durup güneşini engellediğinde; güneşlenenin söylediği şımmesıtiy tekerlemesi yeni bir kahkahanın sebebi olur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder